1. Quan trắc môi trường là gì?
Quan trắc môi trường là quá trình theo dõi, đo đạc, phân tích các thông số môi trường (nước, không khí, đất, chất thải, tiếng ồn…) theo thời gian. Kết quả quan trắc giúp doanh nghiệp, cơ quan quản lý và cộng đồng đánh giá được chất lượng môi trường, phát hiện nguy cơ ô nhiễm, từ đó có giải pháp xử lý kịp thời.
Nói cách khác, quan trắc môi trường chính là “bác sĩ sức khỏe môi trường” – đo lường và cảnh báo sớm để bảo vệ hệ sinh thái và sức khỏe con người.
2. Vai trò của quan trắc môi trường tại Việt Nam
Đối với doanh nghiệp:
Đáp ứng quy định pháp luật về bảo vệ môi trường.
Giảm rủi ro bị phạt hành chính, đình chỉ sản xuất.
Kiểm soát hiệu quả hệ thống xử lý nước thải, khí thải.
Đối với cơ quan quản lý:
Có dữ liệu chính xác để hoạch định chính sách môi trường.
Giám sát các hoạt động phát thải công nghiệp.
Đối với cộng đồng:
Bảo vệ sức khỏe, quyền được sống trong môi trường trong lành.
Quan trắc môi trường là hoạt động cần thiết và bắt buộc với các doanh nghiệp sản xuất
3. Quy định pháp luật về quan trắc môi trường
Theo Luật Bảo vệ Môi trường 2020 và các nghị định, thông tư liên quan (như Nghị định 08/2022/NĐ-CP, Thông tư 02/2022/TT-BTNMT):
3.1. Doanh nghiệp nào bắt buộc phải quan trắc môi trường?
Các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có phát sinh nước thải, khí thải, bụi, tiếng ồn vượt ngưỡng quy định.
Các dự án, nhà máy thuộc Danh mục đối tượng phải quan trắc môi trường do Bộ TN&MT quy định (ví dụ: nhà máy chế biến thủy sản, chăn nuôi quy mô lớn, dệt nhuộm, giấy, thép, nhiệt điện, khai khoáng, hóa chất…).
Các doanh nghiệp đã được phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) hoặc Kế hoạch bảo vệ môi trường đều có nghĩa vụ quan trắc theo cam kết trong hồ sơ.
3.2. Khi nào cần quan trắc?
Trước khi vận hành chính thức: phải thực hiện quan trắc môi trường vận hành thử nghiệm để báo cáo cơ quan quản lý.
Trong quá trình sản xuất – kinh doanh: phải thực hiện quan trắc định kỳ hoặc liên tục theo yêu cầu trong giấy phép môi trường.
Khi có sự cố môi trường (tràn hóa chất, cháy nổ, rò rỉ khí thải…): cần tiến hành quan trắc đột xuất để đánh giá mức độ ô nhiễm.
3.3. Tần suất quan trắc môi trường theo quy định
Quan trắc nước thải:
Doanh nghiệp xả thải từ 20 – <500 m³/ngày → quan trắc 4 lần/năm (hàng quý).
Doanh nghiệp xả thải từ ≥500 m³/ngày → phải lắp đặt hệ thống quan trắc tự động, liên tục (online) và truyền dữ liệu về Sở TN&MT.
Quan trắc khí thải:
Ống khói, lò hơi, lò đốt công suất lớn → bắt buộc quan trắc định kỳ 3–6 tháng/lần.
Một số ngành trọng điểm (xi măng, nhiệt điện, thép…) phải lắp đặt quan trắc tự động liên tục.
Quan trắc môi trường lao động:
Doanh nghiệp có công nhân làm việc trong môi trường bụi, hóa chất, tiếng ồn → quan trắc ít nhất 1 lần/năm.
Quan trắc môi trường xung quanh (không khí, đất, tiếng ồn, độ rung):
Thực hiện 2 lần/năm (6 tháng/lần) hoặc theo yêu cầu trong giấy phép.
3.4. Hậu quả nếu không tuân thủ
Phạt hành chính từ 50 – 500 triệu đồng (tùy mức độ vi phạm).
Có thể bị đình chỉ hoạt động, tạm dừng sản xuất nếu cố tình không quan trắc hoặc báo cáo sai sự thật.
Gây rủi ro mất uy tín, khó khăn trong thẩm định dự án, vay vốn ngân hàng hoặc hợp tác quốc tế.
👉 Với doanh nghiệp, việc quan trắc không chỉ để “đối phó” với pháp luật mà còn là giải pháp quản lý rủi ro môi trường dài hạn.
4. Các hình thức quan trắc môi trường phổ biến
Quan trắc môi trường định kỳ: lấy mẫu theo chu kỳ (tháng, quý) để phân tích.
Quan trắc môi trường tự động, liên tục (online): lắp đặt thiết bị tại nguồn thải, truyền dữ liệu trực tiếp về Sở TN&MT.
Quan trắc hiện trường: đo đạc nhanh tại chỗ, không cần đưa mẫu về phòng thí nghiệm.
Giám sát môi trường lao động: đo bụi, khí độc, vi khí hậu trong nhà xưởng để đảm bảo sức khỏe công nhân.
5. Dịch vụ quan trắc môi trường
Quan trắc nước thải, khí thải, tiếng ồn, độ rung, chất thải rắn.
Thiết kế – lắp đặt trạm quan trắc tự động đạt chuẩn Bộ TN&MT.
Dịch vụ lấy mẫu và phân tích trong phòng thí nghiệm đạt chuẩn VILAS.
Tư vấn lập báo cáo kết quả quan trắc, hồ sơ môi trường theo đúng quy định pháp luật.
Đội ngũ kỹ sư, chuyên gia giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại, đảm bảo kết quả nhanh chóng – chính xác – tiết kiệm chi phí.
Tham khảo thêm về quy định kỹ thuật với quan trắc môi trường tại đây
6. Liên hệ tư vấnq môi trường
📍 CÔNG TY CỔ PHẦN KỸ THUẬT MÔI TRƯỜNG NAM VIỆT
Địa chỉ: A4, KDC Tăng Long Garden, 105 Đường số 8, Phường Long Phước, TP. Hồ Chí Minh
Hotline: 0932 562 177
Website: namvietetc.com
Email: [email protected]
